Bariatrik cerrahi sonrası egzersiz, obezite tedavisinde uzun vadeli başarıyı belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Ameliyat, sağlıklı bir yaşam yolculuğunun yalnızca başlangıcıdır. Kalıcı kilo kaybı, metabolik iyileşme ve kas sağlığı için iyi yapılandırılmış bir egzersiz planı şarttır.
Bu yazıda bilimsel kaynaklara dayanarak, ameliyat sonrası egzersiz planının nasıl yapılandırılması gerektiğini, hangi egzersiz türlerinin ne zaman başlanabileceğini ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alıyoruz.
Ne Zaman Egzersize Başlanmalı?
Bariatrik cerrahi sonrası egzersiz programına hemen başlanmaz. Vücudun toparlanması, dikişlerin iyileşmesi ve operasyon sonrası adaptasyon sürecinin tamamlanması gerekir. Egzersiz programına başlamadan önce mutlaka cerrahınızdan veya ilgili hekimden onay alınmalıdır.
Genel Zaman Çizelgesi
- İlk 2–4 hafta: Hafif yürüyüşler, solunum egzersizleri
- 4–6 hafta sonra: Tempolu yürüyüş, düşük tempolu bisiklet
- 6–8 hafta sonrası: Hafif direnç antrenmanları (örneğin egzersiz bantları)
- 12 hafta sonrası: Kardiyo ve kuvvet antrenmanlarının birleştirildiği düzenli egzersiz programı
Egzersizin Neden Bu Kadar Önemli?
Ameliyat sonrası kilo kaybının bir bölümü kas dokusundan gelebilir. Egzersiz, kas kaybını önleyerek metabolizmayı korur ve sağlığı uzun vadede destekler.
Düzenli egzersiz:
- Metabolizmayı hızlandırır
- Kas kütlesini korur
- Diyabet ve hipertansiyon riskini azaltır
- Ruh hali ve özgüveni güçlendirir
- Kilo geri alımını önler
Egzersiz Türleri ve Faydaları
1. Kardiyovasküler Egzersizler
Yürüyüş, bisiklet ve yüzme gibi aktiviteler:
- Kalori yakımını artırır
- Kalp-akciğer fonksiyonlarını güçlendirir
- Enerji düzeyini yükseltir
2. Direnç Antrenmanları
Ağırlık, bant veya pilates çalışmaları:
- Kas kütlesini korur
- Vücut şekillenmesini destekler
- Postür ve dengeyi geliştirir
3. Esneme ve Mobilite Egzersizleri
Yoga veya stretching:
- Esnekliği artırır
- Kas gerginliğini azaltır
- Vücut farkındalığını güçlendirir
Egzersiz Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Ani hareketlerden kaçının
- Yeterli sıvı alımını sağlayın
- Vücudunuzu dinleyin, ağrı durumunda durun
- Haftada en az 150 dakika egzersiz hedefleyin
American College of Sports Medicine, bariatrik cerrahi geçiren bireyler için haftalık 150–300 dakika fiziksel aktiviteyi önermektedir.
Kademeli ve Sürdürülebilir Yaklaşım
Egzersiz, ameliyat sonrası dönemde bir yükümlülükten ziyade yeni yaşam tarzının temel bir parçası olmalıdır. Başarı için:
- Küçük ama düzenli adımlar atın
- Kendinizi zorlamadan ilerleyin
- Kişiye özel egzersiz planları oluşturun
Her bireyin iyileşme süreci farklıdır. Bu nedenle, spor hekimi, bariatrik diyetisyen veya fizyoterapist eşliğinde planlama en güvenli ve etkili yoldur.
Prof. Dr. Halil Coşkun
Kaynaklar:
1. Mechanick JI, et al. “Clinical practice guidelines for the perioperative nutritional, metabolic, and nonsurgical support of bariatric surgery patients.” *Obesity (Silver Spring)*, 2013
2. American Society for Metabolic and Bariatric Surgery (ASMBS). *Integrated Health Nutritional Guidelines Update*, 2022
3. American College of Sports Medicine (ACSM). *Exercise Management for Persons With Chronic Diseases and Disabilities*, 2016
4. Steele T, et al. “Physical activity recommendations after bariatric surgery.” *Obesity Reviews*, 2015
